In het midden van de 19^e eeuw was de Engelse econoom William Stanley Jevons bezorgd dat Engeland zijn vooraanstaande positie zou verliezen vanwege de uitputting van de steenkoolvoorraden. De conventionele kijk was dat verbeterde technische efficiëntie de levensduur van eindige grondstoffen zal verbeteren. Jevons liet zien dat het omgekeerde het geval is. Hij formuleerde wat vandaag de dag bekend staat als de Jevons Paradox, ook wel het Rebound Effect genoemd.

Dit zegt eenvoudig dat besparingen op een grondstof of verbeteringen in de efficiëntie van het verbruik, de behoefte eraan eerder zullen doen toenemen dan afnemen.

Jevons schreef: “…als de hoeveelheid verbruikte kolen… verminderd wordt vergeleken bij de opbrengst, zal de winst van de handel erin toenemen, zal nieuw kapitaal aangetrokken worden, en zal de prijs… dalen, maar de vraag ernaar zal stijgen; en uiteindelijk zal de grotere (productiecapaciteit) het lagere verbruik van elke (machine) meer dan goedmaken.”

Deze passage is afkomstig uit het artikel ‘Kunnen we ontsnappen aan de energie-complixiteitsspiraal’ van Joseph Tainter in de rubriek Ontwrichting (aflevering 13). Lees in dit verband ook Innovatierendement. Zie ook ontkoppeling is nodig, maar kan het ook? en Mandeville, Bernard.