Ecologie – Economie – Energie – Ethiek – Complexiteit – Ontwrichting: dat is 4x e + c + o = 4eco. Deze zes rubrieken leveren basiskennis waarmee we kunnen inschatten hoe we er voor staan. Lees hierover meer in de inleiding in ‘Over 4eco’.
Elke rubriek bevat artikelen (die regelmatig worden aangevuld). Elk artikel bestaat uit afleveringen. Als u zich inschrijft ontvangt u elke dag een nieuwe aflevering van het lopende artikel. Neem hier een abonnement. Het is gratis.
Vanaf donderdag 11 juli volgt een diepe duik in een principe dat op 4eco regelmatig langskomt: het principe van maximaal vermogen, ook wel de vierde wet van de thermodynamica genoemd. Dit doet we aan de hand van twee artikelen.
Het eerste artikel, Ecologie en klimaat in het licht van de vierde wet van de thermodynamica* (11 afleveringen), is geschreven door natuurkundige en auteur Alpha Lo en afkomstig van diens (geweldige) Substack Climate Water Project. In het stuk beschrijft Lo de herkomst van het principe van maximaal vermogen en onderzoekt hij de relevantie ervan als een schakel tussen een zuiver natuurkundige benadering van het klimaat en klimaatverandering, en een bredere kijk die ook de ecologie en biologie omvat. De vertaling is van de hand van Gertjan Cobelens.
Op 26 juli begint het tweede artikel, Het principe van maximaal vermogen in de evolutie, ecologie en economie (17 afleveringen), van Charles A.S. Hall, emeritus hoogleraar systeemecologie en grondlegger van het EROI-principe en de school van de biofysische economie, en hoogleraar filosofie Timothy McWhirter. Het betreft een vertaling (eveneens door Gertjan Cobelens) van Maximum power in evolution, ecology and economics dat in augustus 2023 in The Philosophical Transactions of the Royal Society A verschenen is. Dit artikel heeft enige overlap met het dat van Alpha Lo, aangezien ze beide de herkomst van het principe van maximaal vermogen behandelen. Maar waar Lo dit principe vooral als een schakel ziet tussen natuurkunde, ecologie en biologie, gaan Hall en McWhirter meer in op de filosofische en economische implicaties ervan.
Verdere informatie vindt u onder ‘over 4eco’: over Doel en verantwoording en dat dit een project van Jan van Arkel is. De Inhoudsopgave geeft niet alleen al toekomstige titels, maar ook de titels van de artikelen die onder ‘boeken’ te vinden zijn.
Joseph Mallord William Turner, Burning of the House of Lords and Commons*, 1834, Cleveland Museum of Art
De structuur van de website
Elke rubriek heeft een eigen openingsartikel. De openingsartikelen bij Ecologie, Economie, Energie en Complexiteit vormen (in deze volgorde) samen een overzicht van onze biofysische grenzen. Ze zijn somber over de toekomst. Het openingsartikel bij Ethiek toont dat sommige mensen al zo’n 4.000 jaar geleden inzagen dat wij ecologisch verkeerd bezig zijn.
Deze vijf rubrieken monden als het ware uit in de zesde rubriek, die van Ontwrichting (zie de figuur).
Na de filosofische introductie Na de apocalyps is er bij de rubriek Ontwrichting een tweede, extra lang en veelzijdig openingsartikel met de titel Catastrofologie. U vindt bij Ontwrichting verder een dozijn artikelen over heel diverse ontwikkelingen die allemaal naar ontwrichting leiden. Ze vormen evenzoveel facetten van het grote geheel.
In het artikel Weten, doen en hopen in ‘Over 4eco’ wordt het onderscheid uitgewerkt tussen ‘wat we moeten weten?’, ‘wat we kunnen doen?’ en ‘wat we mogen hopen?’. Dit onderscheid vormt de basis van 4eco, waarbij ‘weten’ veel aandacht krijgt. Want op dat vlak maken we fouten en pas als we dat door hebben, kunnen we bepalen wat we kunnen ‘doen’, waarna we mogen ‘hopen’ dat die maatregelen goed uitpakken.
U denkt misschien, allemaal artikelen die naar ontwrichting leiden, dat hoeft voor mij niet zo; maar we kunnen onze ogen er niet meer voor sluiten – dat ontdekken steeds meer mensen. En daarbij, de artikelen zijn altijd leerzaam en vaak verrassend interessant.
Kunnen we ontwrichting omzetten in opbloei?
We moeten snel iets ‘doen’ om ontwrichting te voorkomen. Dat blijkt verre van eenvoudig, want het is ons maatschappelijk systeem zelf dat de moeilijkheden veroorzaakt. Dit vergt een ‘vooruitziende blik’, zoals in de Inleiding wordt uitgelegd. We hebben een nieuw paradigma nodig en juist die totale ommezwaai schept kansen voor opbloei in plaats van ontwrichting (zie de figuur).
Met een nieuwe rubriek ‘Hoop’ wil 4eco vanaf de zomer van 2023 proberen ook hierbij de weg te wijzen naar een juiste aanpak. Het boek Het betekenisweb van Jeremy Lent probeert hier de filosofische basis voor te leggen.