Het artikel ‘Het verlies van de natuur’ in de rubriek Ecologie geeft een enigszins anekdotisch beeld van de rijkdom van de natuur vroeger, de manier waarop die rijkdom teloor is gegaan en van onze psyche hieromtrent.

Het begint met het ongelooflijk veelzijdige voedselaanbod dat er zelfs ten tijde van de industriële revolutie in Londen en elders nog was (aflevering 1). Wat dacht je van de arbeidsvoorwaarde van bedienden om niet vaker dan tweemaal per week kreeft te hoeven eten?

Aan het begin van de 19e eeuw waren er zoveel trekduiven in Amerika dat hun zwermen soms als wolken de zon verduisterden. De komst van de kolonisten zorgde daar merkwaardig genoeg voor, waarna hun jacht het dier vervolgens deed uitsterven. Lees erover in aflevering 2.

Zie voor de inhoud van de volgende zes afleveringen elders op Ecopedia: over ‘Het geval Hawaii’ bij Hawaï en ‘Het verhaal van de walvisvangst’ bij Walvisvangst.

Bij de ongerepte riffen van het Kingman Eiland in de Grote Oceaan vonden zeebiologen een voedselpiramide die als het ware op zijn kop stond: veel jagers, weinig prooidieren. Er was een ongelooflijke rijkdom aan haaien, maar waar leefden die van? Lees hierover in aflevering 9.

Elke generatie ziet de natuur waarmee ze opgroeide als de normale toestand en gebruikt die als referentiekader om de achteruitgang ervan aan af te lezen. Maar daarmee houden we onszelf voor de gek. Lees hierover in aflevering 10.

Hoe gaan we om met dieren die we hebben laten uitsterven? De uitgestorven dodo is nu een soort knuffeldier geworden, maar vroeger werd het bestaan van de dodo afgewezen als een fantasievolle verbeelding. Zo ging het ook bij de reuzenalk en de Tasmaanse tijger. Noem een verdwenen diersoort en je krijgt er een verwrongen historie bij. Lees hierover in aflevering 11.

Hoe we de natuurlijke wereld om ons heen zien, bepaalt grotendeels in wat voor soort wereld we willen leven. Ooit was de wereld ook uitbundig in geluiden, geuren en smaken, maar ze zijn verdwenen, de kakafonie van geluiden van vogels of kikkers, of onder water het paaigeluid van de witte zeebaars, dat opklonk als een goederentrein. Maar dat weten we, als stadsbewoners, niet meer. Dus talen we er niet naar.

Eerst moordden we de megafauna uit (aflevering 13), in Ecopedia staat het onder megafauna uitmoorden. Nu beleven we de zesde uitstervingsgolf. Het gaat om hele takken van de stamboon van het leven, een verlies aan biodiversiteit dat tientallen miljoenen jaren vergt om ‘weer aan te groeien’. Het is op verschillende manieren funest voor onze beschaving. Ziektes kunnen exploderen, kennis gaat verloren, de klimaatcrisis kan erdoor verergeren. Dit is het onderwerp van aflevering 12.

J.B. MacKinnon, auteur van The Once and Future World, probeert zich een voorstelling te maken van hoe de natuur in haar volle glorie was, van het verloren paradijs. Hij doet dat aan de hand van het imaginaire Verloren Eiland. Lees zijn verhaal in aflevering 14.