De processen bij het stadium van overwegen bij zelfverandering zijn ‘emotioneel wakker schudden’ en ‘in de spiegel kijken’. Daarover gaat het in aflevering 19 tot 23 van het artikel ‘Zelf veranderen met klimaatbeterschap’ in de rubriek Ethiek. Het gaat over wat emotioneel wakker schudden wel en niet is, hoe het kan helpen en hoe niet. Denk eraan dat het een proces is, geen stadium; we moeten het niet verwarren met verandering.
Word je je bewust van de toestand van de klimaatverandering dan kom je bij de vraag: ‘Wat is je doel precies?’ Wil je helpen de wereld te redden door je uitstoot zo klein mogelijk te maken? Of concentreer je je meer op een voorbereiding op je eigen weerbaarheid bij de maatschappelijke ontwrichting in de toekomst? Of is er nog iets anders?
Je zult, wil je slagen, bij je keuze je eigen ontwikkeling moeten documenteren, zodat je echt weet waar je stond, waar je nu staat en de vooruitgang ziet. Als je met de verzamelde informatie eens precies nagaat wat je allemaal verkeerd doet en ook hoe je dat gedrag probeert te vergoelijken, en als je rubriceert wat je allemaal zou kunnen verbeteren, dan zul je verbaasd staan en actie willen ondernemen.
En dan moet je nog eens goed in de spiegel kijken. Dit naar jezelf kijken is een logisch gevolg van je bewustwording. Daar komen altijd moeilijke vragen bij op. Je merkt dat je oplossing conflicteert met wat je ook hoog waardeert. Je wilt wel, maar … Veranderen vraagt offers, want als het eenvoudig was zou iedereen zich meteen klimaatvriendelijk gaan gedragen. In de spiegel kijken betekent juist de hoop laten varen dat veranderen gemakkelijk gaat, maar ook dat je kijkt naar wat je erbij wint.
Er zijn vier vragen voor de spiegel: Wat zijn de gevolgen van veranderen voor jezelf?
Wat zijn de gevolgen van veranderen voor je omgeving? Hoe ga je zelf reageren op verandering? En hoe gaat je omgeving reageren op jouw verandering? Per punt kun je de voor- en nadelen inventariseren. Het gaat erom wat er daarbij overheerst: de gevoelde voordelen of de gevoelde nadelen. De voordelen moeten de nadelen overtreffen. Zet het steeds opnieuw op een rijtje.
Zie ook (3) processen bij het stadium van voorbereiding bij zelfverandering, (4) processen bij het stadium van actie bij zelfverandering en (5,6) processen bij de stadia van instandhouden en afronden bij zelfverandering en verder ook zelf veranderen met klimaatbeterschap.
