Het Planck Principle of Increasing Effort voor de ‘opbrengst’ van wetenschappelijk onderzoek laat een afnemende meeropbrengst zien, want teneinde de stroom van publicaties, doorbraken en gadgets op hetzelfde niveau te houden, moeten de omvang en de kosten van wetenschap en technologie exponentieel stijgen. Dit wordt met betrekking tot olie behandeld in aflevering 4 en 5 van het artikel ‘Olie’ in de rubriek Energie (en dit aspect is bij het artikel van Tainter weggelaten).

Robert Gordon voorspelt een afname in innovaties. Dit wordt aangehaald door David Harvey in aflevering 1 van het artikel ‘Eindeloze exponentiële groei’ in de rubriek Ontwrichting. Vergelijk de ontwikkeling van de innovatie ook met de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit. Dit komt aan de orde in aflevering 5 van het artikel ‘De ijzeren kooi van het consumentisme’ in de rubriek Economie. Zie ook nog Schumpeter en aflevering 7 van dit artikel. Ook Tainter vindt ons vertrouwen in innovatie niet terecht. Zie aflevering 13 van het artikel ‘Kunnen we ontsnappen aan de energie-complexiteitsspiraal?’ in de rubriek Ontwrichting. Daar staat het volgende:

‘Tegenwoordig stellen we veel vertrouwen in innovatie. We veronderstellen dat elk energietekort opgelost zal worden door innovaties die de technische efficiëntie zal verbeteren, of nieuwe bronnen zal ontwikkelen. De wetenschappelijke inspanningen op dit gebied zijn groter en groter geworden, maar feitelijk neemt de productiviteit ervan af. Per uitvinder produceert de wetenschap steeds minder innovaties. Dit is zowel het geval voor alle innovaties in totaal als voor die in de energiesector – de productiviteit van innovaties daalt. Hij daalt niet alleen in de oude technologieën van fossiele brandstoffen, maar ook in de wind- en zonne-energietechnologieën waar velen hun hoop voor de toekomst op gevestigd hebben.’

Lees in dit verband ook De Jevons paradox.