Het vlindereffect treedt op als een schijnbaar onbelangrijke verstoring in het ene deel van het systeem een waterval (cascade) van gevolgen heeft die door het hele netwerk kan lopen om in een ander deel, of op een ander moment, een grote verandering teweeg te brengen. Dus: kleine oorzaken, grote gevolgen. Vergelijk dit met de druppel die de emmer doet overlopen bij Peter Roopnarine. We komen het kort tegen in aflevering 20 van het artikel ‘De samenstelling van systemen’ in de rubriek Complexiteit en wat uitgebreider in aflevering 32 en 33 van het artikel ‘De natuur van de economie’. Zie ook onbeslisbaarheid.

Het vlindervleugelslageffect vinden we bij Alfred Lotka en Edward Lorenz volgens Keen en emergentie in de economie (ook bij Keen).