Als het mondiale bbp met een goede 3 procent per jaar móet blijven groeien (het gemiddelde van 2010-2018), moet de wereldeconomie om de grens van 1,5°C van het Parijs-akkoord te halen, jaarlijks steeds 10,5 procent minder kooldioxide uitstoten. Dat is praktisch gesproken onhaalbaar. 3 à 4 procent wordt door onderzoekers als het maximaal haalbare gezien. [...]
Jane Jacobs gebruikt de uitvinding van de bh als een voorbeeld hoe het ene werk tot ander werk kan leiden. Om de pasvorm van haar jurken te verbeteren begon de naaister Ida Rosenthal te experimenteren met de onderkleding. Het resultaat was de eerste bh. Eerst was het nog slechts een bijproduct, een toevoeging aan het [...]
Het machtsvierkant wordt door Niall Ferguson beschreven in zijn boek De geldmachine: geld en macht in de moderne wereld 1700-2000 (oorspronkelijk had het kennelijk de titel The Cash Nexus). Hieronder is de tekst die Bernard Lietaer et al. aan dit thema wijdt in zijn paradigmaboek Geld en duurzaamheid. (Hij gebruikt ook enkele andere bronnen dan [...]
Dit is een deel van het artikel van Jem Bendell uit 2018 (waar ik wat toevoegsels en enkele noten bij heb gezet).* 17 van 18 warmste jaren in de meetperiode van 136 jaar vielen vanaf 2001. Het is nu 0,9 graad Celsius warmer dan in 1880, maar dat is het gemiddelde. (1) (Terzijde: Het [...]
Business Europe is een zeer invloedrijke Brusselse lobbyclub voor bedrijven, waartoe ook VNO-NCW behoort. Zij willen geen klimaatbeleid dat de concurrentiepositie van bedrijven aantast. Unilever stapte in 2014 uit de groep omdat dit bedrijf juist voorstander is van een strenger klimaatbeleid. Het memo beschrijft de te volgen strategie. Politieke verklaringen zonder directe implicatie voor de [...]
Nog nooit stierven zoveel soorten uit als nu. Op 6 mei 2019 verscheen hierover van het intergouvernementeel panel IPBES het omvattende en gezaghebbende Global Assessment Report. Het voegt alle onderzoek naar de mondiale teruggang van biodiversiteit samen. De conclusie: Nog nooit ging het zo slecht met onze biodiversiteit als nu. Soorten sterven in een steeds [...]
IJs smelt steeds sneller. Hoosbuien die eens in de zoveel eeuwen horen voor te komen, volgen elkaar op. Het aantal overstromingen is sinds 1950 vervijftienvoudigd, het aantal bosbranden verzevenvoudigd en extreme temperaturen vertwintigvoudigd, terwijl het aantal doden als gevolg van droogten vertienvoudigd is. U leest hierover in aflevering 11 van het artikel ‘De race van [...]
De Utrechtse historicus Bas van Bavel schreef het boek De onzichtbare hand (2018, Engelse editie met noten dateert van 2016) met als ondertitel Hoe markteconomieën opkomen en neergaan. Het patroon dat hij ziet wordt beschreven in aflevering 17-23 van het artikel ‘Catastrofologie’ in de rubriek Ontwrichting. De zogenaamde factormarkten spelen bij Van Bavel een sleutelrol. [...]
Ugo Bardi, auteur van het boek The Seneca-effect: Why Growth is Slow but Collapse is Rapid (Springer, 2017) is de bedenker van Tiffany’s dwaling en natuurlijk van het Seneca-effect. Dit effect slaat op de vormen van groeikinetiek waarbij de afname veel sneller verloopt dan de groei, met ineenstorting als gevolg. Dit model beschrijft complexe systemen [...]
Ugo Bardi bekijkt het Romeinse Rijk als een complex systeem, dat – dus – externe verstoringen (of in zijn systeemtaal ‘forceringen’) binnen zekere marges kan weerstaan. Dat betekent dat hij op zoek gaat naar een verstoring die te sterk is voor het systeem. Daarvoor hoeft die verstoring zelf niet heel sterk te zijn. Hij moet [...]