Het eerste artikel van ‘Planten en boeren, met hun drang’ in de rubriek Ecologie behandelt het begrip successie in aflevering 15-29. Successie wordt meestal verhelderd aan de hand van wat er gebeurt met een kaal veld: eerst komen er ‘pionierplanten’ en dan volgen er opeenvolgend allerlei andere categorieën planten. Successie kan overigens ook de andere [...]

De fotosynthese wordt schematisch weergegeven in figuur 1, die te vinden is in aflevering 1 van het eerste artikel van ‘Planten en boeren, met hun drang’ in de rubriek Ecologie, maar het eigenlijke verhaal begint met aflevering 5. Bladgroen, oftewel chlorofyl absorbeert het rode en blauwe einde van het zichtbare spectrum van zonlicht en weerkaatst [...]

Lees hiervoor eerst mondiale polycrisis, anno nu. In aflevering 12 van het artikel ‘De mondiale polycrisis’ in de rubriek Ontwrichting gaat het over het onderscheid tussen de spanningen en de triggers die zich binnen één enkel systeem voordoen. Spanningen zijn traag bewegende processen – breuklijnen, nieuwe contradicties en zich verdiepende kwetsbaarheden – die zich in [...]

Het uitgangspunt bij het vaststellen van grenswaarden is altijd de chemische stof op zich, nooit het mengsel waar wij in de praktijk mee te maken hebben. Die grenswaarden worden goedgekeurd onder lab-omstandigheden. En dat maakt verschil. Bodemonderzoeker professor Violette Geissen (WUR) zegt: ‘Onze bodem is gevuld met een verontrustende cocktail van vele stoffen. We weten [...]

DDT is een insecticide dat al sinds 1973 niet meer in Nederland gebruikt mag worden vanwege de schadelijke gevolgen voor het milieu en voor mensen. Ook in andere Europese landen is DDT al zo’n halve eeuw verboden. Rachel Carson streed ertegen. Toch vinden we DDT, en ook schadelijke afbraakproducten zoals DDD en DDE, nog veel [...]

De zee-bioloog Howard Dryden onderzoekt de zogeheten ‘micro-surface layer’ van de oceanen, bijna in zijn eentje. Een verslag van zijn bevindingen vind je in aflevering 7 tot 9 van het artikel ‘Ontwrichtend gif – de derde mondiale crisis’ in de rubriek Ontwrichting. Hij constateert dat de troep zich bovenin de oceaan verzamelt, vanwaar het na [...]

Sinds het begin van de landbouw wonen mensen op de gunstige plaatsen met een gemiddelde jaartemperatuur van grofweg 13 graden Celsius. Deze temperatuurzone staat op het punt om snel, en met catastrofale gevolgen, te verschuiven. Dit is het onderwerp vanaf aflevering 11 van het artikel ‘De hongerkloof’ in de rubriek Complexiteit. Een derde van de [...]

In het artikel van Herman Damveld met de titel ‘Kernenergie in Nederland’ in de rubriek Energie gaat het over de toekomst van kernenergie in Nederland. De politieke ontwikkelingen maken het misschien iets gedateerd, maar het meeste blijft relevant omdat de vorige regering van VVD, D66, CDA en CU al twee centrales plande. Zij reserveerde daar [...]

Hoe konden er voortdurend allerlei soorten sterk georganiseerde systemen ontspruiten – van onkruid, bomen, ecosystemen, baby's, gezinnen, menselijke sociale systemen en orkanen tot planeten, zonnestelsels en sterrenstelsels – als dat volgens de twee fundamentele wetten van de thermodynamica eigenlijk niet kan? Met deze vraag begint het artikel ‘Het principe van maximaal vermogen in de evolutie, [...]

Voor mensen die de moed begonnen te verliezen zette Paul Kingsnorth samen met Dougald Hine het Dark Mountain Project op, een internationaal netwerk van mensen die, door verhalen te delen, het emotionele en morele belang van de menselijke milieucrisis proberen te begrijpen. Iedereen heeft behoefte aan hoop, stelt Kingsnorth. Zie aflevering 25 van het artikel [...]