Efficiëntie, ook wel doorvoerefficiëntie genoemd, meet hoeveel van de relevante materie-, energie- en/of informatiedoorstroming een systeem kan verwerken. Veerkracht meet het vermogen van een systeem om zich te herstellen van een verstoring, een aanval of een verandering in de leefomgeving. Met deze definities in het achterhoofd kunnen we de duurzaamheid van een complex stromingssysteem definiëren [...]
Informatie wordt gedefinieerd als ‘een verschil dat een verschil maakt’. Dit is een begrip afkomstig van Gregory Bateson. Informatie in systemen (altijd nodig naast energie en materie) wordt behandeld in de afleveringen 5 en volgende van het artikel ‘De samenstelling van systemen’ in de rubriek Complexiteit. Het blijft terugkomen in de verdere afleveringen (zoals in [...]
Ieder van ons draagt een dubbele geest in zich, het ‘snelle systeem’ en het ‘langzame systeem’; dat is de bevinding van de cognitieve psychologie. De psycholoog/econoom Daniel Kahneman heeft in zijn boek Thinking, fast and slow (2011, Allen Lane; het is ook vertaald) een heleboel onderzoek samengevat in de beschrijving van deze twee cognitieve systemen. [...]
Een dubbele binding is een dilemma in de communicatie, waarbij een individu (of groep) twee of meer tegenstrijdige boodschappen ontvangt waarbij de ene boodschap de andere ontkent. Het wordt uitgebreid behandeld in aflevering 5 en 6 van het artikel ‘Dit is niet de toekomst die we besteld hebben’ in de rubriek Ethiek. Dit begrip is [...]
Een dubbele binding is een dilemma in de communicatie, waarbij een individu (of groep) twee of meer tegenstrijdige boodschappen ontvangt waarbij de ene boodschap de andere ontkent. Het wordt uitgebreid behandeld in aflevering 5 en 6 van het artikel ‘Dit is niet de toekomst die we besteld hebben’ in de rubriek Ethiek. Dit begrip is [...]
Het artikel ‘Kroniek van een aangekondigde zelfmoord’ in de rubriek Ontwrichting is gewijd aan de klimaatverandering, maar ook in het begin van het artikel ‘Dit is niet de toekomst die we besteld hebben’ in de rubriek Ethiek gaat het over de definitie van klimaatverandering: Ooit hadden we het over het ‘broeikaseffect’. Toen kwam de term [...]
Jane Jacobs beschrijft in het artikel ‘De uitvinding van de stad (of van de landbouw)’ in de rubriek Economie in een gedachte-experiment hoe de (ruil)handel kan zijn ontstaan. Daarbij denkt ze na over handelsproducten, handelswegen, betalingen in natura en de daaruit volgende taakverdeling van zadenteelt en veehouderij (respectievelijk veredeling en de domesticatie van wilde dieren). [...]
Onder concurrentie in de natuur verstaan we een toestand waarbij individuen van één soort grondstoffen consumeren die maar beperkt beschikbaar zijn. De bekwaamste zullen overleven; de rest zal wegkwijnen. De concurrentie is groter naarmate de populatie dichter is. Want hoe meer individuen, des te groter de kans dat de draagkracht van het milieu onder druk [...]
Met de grondstoffenvloek wordt bedoeld dat landen met veel natuurlijke hulpbronnen vaak minder economische groei kennen, minder democratisch geregeerd worden en ook in andere opzichten in hun ontwikkeling achterblijven. Het hieraan gerelateerde begrip Dutch Disease of Hollandse ziekte verwijst specifiek naar de gevolgen van de grote buitenlandse vraag naar Nederlands gas in de jaren zeventig. [...]
Dulce et decorum est is een gedicht van Wilfred Owen uit 1917. Hierin beschrijft hij hoe een soldaat bij een gifgasaanval tijdens de Eerste Wereldoorlog een afschuwelijke dood sterft. Zoals in veel van zijn gedichten bespaart Owen de lezers geen van de gruwelijke details. Hij hoopte hiermee te bewerkstelligen dat men in Engeland niet langer [...]