Dit is het vervolg op: Rente verdisconteren. In het verleden waren er samenlevingen die in plaats van rente juist een ‘circulatievergoeding’ oplegden om het hamsteren van een munt te ontmoedigen. Dat was een beetje zoals bibliotheken een ‘telaat-vergoeding’ vragen voor boeken die niet op tijd weer uitgeleend kunnen worden. Een dergelijke tijdgebonden belasting op het [...]
Bifurcaties zijn ontwikkelingen, waarbij er geen weg terug is. Ze worden ook wel discontinuïteiten genoemd. Het komt aan de orde in aflevering 6 (‘Welke weg moeten we inslaan?’) in de Inleiding bij 4eco. Een voorbeeld van zo’n nieuwe weg die een systeem inslaat, waarbij een nieuw terrein betreden wordt, was de ‘uitvinding’ van de landbouw. [...]
De spektakelmaatschappij à la Guy Debord en haar onstoffelijke consumptie (maar vaak heel stoffelijke productie) komt aan de orde in aflevering 16 (en 18) van het artikel ‘Eindeloze exponentiële groei’ in de rubriek Ontwrichting. (Het gelijknamige boek is uitgegeven door uitgeverij IJzer.) Zie ook consumentisme.
Demurrage is een tijdgebonden belasting op het vasthouden van geld die ook ‘(over)liggeld’-vergoeding genoemd wordt. Het is een beetje zoals bibliotheken een ‘telaat-vergoeding’ vragen voor boeken die niet op tijd weer uitgeleend kunnen worden. Het is dus een ‘circulatievergoeding’ die net andersom werkt als rente. Zie ook bij smeltend geld. In het Europa van de [...]
Zonder subsidie en mèt opslag zullen de nieuwe wind- en zonneprojecten het komende decennium goedkoper zijn dan de operationele kosten van steenkool en kernenergie. Dat gaat de bedrijfstak totaal op zijn kop zetten. Dit zegt James Robo, elektriciteitsbaas van Florida, in aflevering 12-13 van het artikel ‘De race van ons leven’ in de rubriek Ontwrichting. [...]
IJs smelt steeds sneller. Hoosbuien die eens in de zoveel eeuwen horen voor te komen, volgen elkaar op. Het aantal overstromingen is sinds 1950 vervijftienvoudigd, het aantal bosbranden verzevenvoudigd en extreme temperaturen vertwintigvoudigd, terwijl het aantal doden als gevolg van droogten vertienvoudigd is. U leest hierover in aflevering 11 van het artikel ‘De race van [...]
De betekenis van het ‘overleven van de best aangepaste’ (survival of the fittest) komt aan de orde in aflevering 28 van het artikel ‘De natuur van de economie’ in de rubriek Complexiteit. Volgens Jane Jacobs heeft overleven door natuurlijke selectie twee gezichten die elk even belangrijk zijn. Eén daarvan is succes in de concurrentie om [...]
Waar komen nieuwe dingen vandaan? Waarom blijft niet alles zoals eerst? Ontwikkeling kunnen we omschrijven als aanmerkelijke kwalitatieve verandering. Gewoonlijk komt die in kleine stapjes, al kan elke stap in een verandering van aard belangrijk zijn. Neem de resistentie tegen bepaalde antibiotica bij bepaalde bacteriestammen. Dat is een switch. De middelen van verandering kunnen enorm [...]
Duurzaamheid zoals wij het woord meestal gebruiken staat niet in relatie tot een begrip als veerkracht, maar in relatie tot economie en vervuiling. Zo komt Rushkoff in aflevering 3 van het artikel ‘Vriendelijk geld werkt aan welvaart’ in de rubriek Economie tot de conclusie dat vanwege de aard van ons geld een duurzame bedrijfsvoering niet [...]
Efficiëntie, ook wel doorvoerefficiëntie genoemd, meet hoeveel van de relevante materie-, energie- en/of informatiedoorstroming een systeem kan verwerken. Veerkracht meet het vermogen van een systeem om zich te herstellen van een verstoring, een aanval of een verandering in de leefomgeving. Met deze definities in het achterhoofd kunnen we de duurzaamheid van een complex stromingssysteem definiëren [...]