Het animisme werd door Descartes gebruikt als de perfecte achtergrond waartegen het concept ‘modern’ kon worden afgezet. Maar er kwam een tegenreactie, en wel van de Nederlandse filosoof Baruch Spinoza. Deze had precies het tegenovergestelde denkbeeld. Spinoza legde uit dat het universum uit één oorzaak moet zijn ontstaan, met als consequentie dat, hoewel God en [...]
Op de lange termijn is voortgaande economische groei onmogelijk vanwege de tweede wet van de thermodynamica, de entropiewet. Dit komt aan de orde in aflevering 5 van het artikel ‘Ontkoppeling ontrafeld’ in de rubriek Economie. Hoe groter je economie, hoe hoger de kosten van de ontwaarding zijn die voortvloeien uit deze wet. Oneindige groei betekent [...]
Een stad heeft voor haar economische ontwikkeling financieringskapitaal nodig. Dat is een specifieke vorm van kapitaal, die feitelijk een productiegoed is en als zodanig ook voortkomt uit de economie van de stad, van dezelfde plaatsen en volgens dezelfde processen als het geval is bij andere nieuwe productiegoederen en -diensten. Het kan dus alleen opkomen als [...]
De econoom Irving Fisher over het ‘Wonder van Wörgl’ Het experiment van Wörgl trok vervolgens de aandacht van de vooraanstaande Amerikaanse econoom Irving Fisher. Deze was meteen verkocht. Hij zag hoe goed de oplossing van Wörgl werkte om de crisis te bestrijden en schreef er het boek Stamp script over. In dat boek beschrijft hij [...]
Het machtsvierkant wordt door Niall Ferguson beschreven in zijn boek De geldmachine: geld en macht in de moderne wereld 1700-2000 (oorspronkelijk had het kennelijk de titel The Cash Nexus). Hieronder is de tekst die Bernard Lietaer et al. aan dit thema wijdt in zijn paradigmaboek Geld en duurzaamheid. (Hij gebruikt ook enkele andere bronnen dan [...]
Het fenotype is het totaal van alle waarneembare eigenschappen (kenmerken) van een organisme. Het is het resultaat van de genetische aanleg (het genotype) van een individu en de invloed daarop van zijn omgeving (de milieufactoren).
De financiële sector als alternatief voor de maaksector wordt behandeld door Wallerstein in het artikel ‘Wereld-systeem in crisis’ (aflevering 8 en 32), en door David Harvey in het artikel ‘De sociale waarde van arbeid en haar representatie door geld’ in de rubriek Economie en in zijn artikel ‘Oneindige exponentiële groei’ (aflevering 12, 18, 21 en [...]
De financiële sector als alternatief voor de maaksector wordt behandeld door Wallerstein in het artikel ‘Wereld-systeem in crisis’ (aflevering 8 en 32), en door David Harvey in het artikel ‘De sociale waarde van arbeid en haar representatie door geld’ in de rubriek Economie en in zijn artikel ‘Oneindige exponentiële groei’ (aflevering 12, 18, 21 en [...]
In zijn boek Seventeen contradictions and the end of capitalism wijdt David Harvey een apart artikel aan het begrip contradictie. Een korte samenvatting hiervan vindt u in het inleidende artikel ‘Drie contradicties van het kapitalisme’. Deze drie contradicties komen aan de orde in de drie artikelen van Harvey op 4eco. De geldcontradictie acht Harvey niet [...]
Het boek Geld en duurzaamheid uit de Paradigmaserie wijdt een deel van hoofdstuk 3 aan het vóórkomen van financiële rampen van de afgelopen halve eeuw. De auteurs maken onderscheid tussen banken-, staatsschulden- en monetaire crises. Ze komen ook aan de orde in aflevering 12-13 van het artikel ‘Ons geldsysteem als netwerk van complexe stromen’ in [...]