Onze cultuur wordt beheerst door een constellatie van vier archetypen; die van de heerser, de strijder, de minnaar en de magiër (zie onder archetype). Onder moedergodin wordt beschreven dat vroeger zich een vijfde archetype manifesteerde, dat tegenwoordig onderdrukt wordt: de moedergodin met hebzucht en de vrees om tekort te komen als de schaduwen die we [...]

In het artikel ‘Een @ndere kijk op geld’ in de rubriek Ethiek, het tweede in de serie Ons geld, @nder geld, gaat het om te beginnen over onze manier van kijken. Velen kijken om het beeld dat ze al hebben te bevestigen, maar missen daarmee vaak de werkelijkheid (aflevering 1). Wij zullen in elk geval [...]

De klimaatcrisis is niet meer te voorkomen en we zullen noodgedwongen onze algemene levenswijze drastisch moeten aanpassen. Maar overal ter wereld heerst nog de verkeerde mindset. Oftewel, wachten op actie van de overheid gaat veel te lang duren. Wij kunnen daarom beter beginnen met op dit punt, al of niet in groepsverband (klimaatgesprekken), onszelf te [...]

In het gedicht De fabel van de bijen (1714) beschreef Bernard Mandeville dat als we allemaal individueel een deugdzame levenswandel nastreven, dit zeer nadelige gevolgen heeft voor het algemeen belang en dat het zelfs de hele beschaving te gronde kan richten. Mandeville werd om zijn ideeën verketterd als een halve duivel, maar eigenlijk beschreef hij [...]

Ondanks de geweldige kostendalingen van duurzame energiebronnen en accu’s gaan we het met de energietransitie niet halen: de temperatuur zal zeker met 2 graden stijgen, als het al niet met 3 graden is. De kans op de veilige 1,5 graad temperatuurstijging is vrijwel uit het zicht verdwenen. Zie hierover aflevering 16-17 van het artikel ‘De [...]

Het begrip circulaire economie, of kringloopeconomie, wordt genoemd in aflevering 4 van het artikel ‘De samenstelling van systemen’ in de rubriek Complexiteit. Daar wordt benadrukt dat ook informatie, naast energie en materie, daarbij essentieel is. In aflevering 15 gaat het verder over het begrip duurzaam en de ermee verbonden ecosysteemgrenzen en complexiteitsgrenzen. Duurzaamheid wordt apart behandeld [...]

De wet van Kleiber is afkomstig uit de biologie en gaat over het verband tussen massa (omvang) en stofwisseling (energieverbruik) bij dieren. De wet stelt dat het energiemetabolisme van dieren evenredig is aan hun massa, verheven tot de macht 0,75. Is de massa van een diersoort 10 keer zo groot als de massa van een [...]

Schaarste rekruteert voor de ideologie van groei. Dit is de paradox: met meer productiviteit is er minder arbeid nodig om dezelfde hoeveelheid goederen en diensten te produceren. Ontslagen volgen en de staat moet het oplossen door groei te steunen terwijl werknemers en vakbonden daaraan meewerken. Zelfs degenen die zich zorgen maken over een ecologische ineenstorting [...]

Bij naties werkt het systeem van terugkoppeling van de nationale munt(koers) niet goed omdat ze zelf geen aparte economische eenheden zijn, ook al doen we net alsof dat wel zo is en verzamelen we statistische informatie op basis van dat malle uitgangspunt. Naties hebben in hun economische grabbelton onder andere onderling verschillende stadseconomieën zitten die [...]

Een stad produceert enorme hoeveelheden kapitaal. Dat kapitaal is niet plaatsgebonden, maar juist iets wat overal ingezet kan worden. Het kan dus ook weglekken. Kapitaaloverheveling kan arme gebieden in principe verlichting brengen maar bij gebrek aan dynamische steden geen blijvende ontwikkeling en voorspoed. Dit kan ontaarden in transacties van verval voor de steden die het [...]