Politiek commentator Tom-Jan Meeuw van de NRC schreef in de krant van 14 juli 2018 een stuk met de titel ‘Het stadje ging héél ver voor een beter klimaat. Niemand voorzag wat volgde’: Woerden heeft al jaren een zéér vooruitstrevend klimaatbeleid – maar dat weet, hoe typerend, bijna geen burger. In 2014, ruim voor ‘Parijs’, [...]

Wouter van Dieren schreef in de NRC van 28 september 2017 het artikel ‘De hoogste tijd voor een nieuwe kustlijn’. Zijn pleidooi gaat als volgt: Orkanen, slagregen en hittegolven staan niet op het netvlies van de overheid bij de aanpak van het klimaatprobleem. De extra risico/analyses die daarbij horen, worden niet gemaakt. Maar alleen al [...]

In aflevering 2-4 van het artikel ‘De kwetsbaarheid van netwerken’ in de rubriek Complexiteit behandelt Thomas Homer-Dixon na het begrip ontwrichting de verbondenheid en snelheid bij netwerken. Wanneer er in het hart van een ‘nauw-gekoppeld’ systeem iets fout gaat, kunnen de gevolgen zomaar catastrofaal uitpakken. Met knooppunten binnen het netwerk, of elementen binnen het systeem [...]

Wallerstein stelt in aflevering 15-18 en 29 van het artikel ‘Wereld-systeem in crisis’ in de rubriek Ontwrichting dat er na de Tweede Wereldoorlog een stilzwijgende ‘afspraak’ kwam tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, die we hebben leren kennen onder de naam Yalta. De drie delen van die afspraak waren: De wereld was verdeeld in [...]

Creatieve vernietiging is een proces van voortdurende innovatie, waarbij succesvolle toepassingen van nieuwe technieken de oude vernietigen. Dit was de visie van Joseph Schumpeter. In een nooit eindigend proces van opkomst en ondergang worden oude bedrijven vernietigd door nieuwe. Lees over Schumpeter op Wikipedia. Waardevernietiging à la Schumpeter komt ook aan de orde in aflevering [...]

Als accumulatie het wezenskenmerk van het kapitalisme is, zegt Wallerstein in aflevering 3 en volgende van het artikel ‘Wereld-systeem in crisis’ in de rubriek Ontwrichting, dan behoeven producenten wel een (quasi-)monopolie (dat wil zeggen het monopolie van een kleine groep bedrijven). Slechts met een quasi-monopolie kunnen zij hun producten verkopen tegen prijzen die ver boven [...]

Analoog aan het onderscheid tussen stromen en fondsen is bij Harvey in aflevering 2 van het artikel ‘De verhouding van het kapitalisme tot de natuur’ in de rubriek Ontwrichting sprake van de ‘doorstroom van voedingsstoffen’ door de economie, die dan tevens als een waardestroom kan worden opgevat. Harvey noemt de geldstroom hier een ‘ecologische variabele’. [...]

Met behulp van fictief kapitaal is kapitaalaccumulatie zonder waardegrondslag mogelijk. Maar dit leidt altijd tot zeepbellen zoals de financiële crash van 2008. Dit komt aan de orde in aflevering 19-22 van het artikel ‘Eindeloze exponentiële groei’ in de rubriek Economie. Zie ook aflevering 6 van de inleiding bij de rubriek Complexiteit 'Biofysische grenzen: tomeloze complexiteit’. [...]

We maken momenteel de zesde grote periode van massa-extinctie door. De eerste vijf waren het gevolg van meteorieten en grootscheepse klimaatveranderingen als gevolg van de zon. Het zesde uitsterven veroorzaken we zelf. Zie daarover onder andere de cursieve stukje bij aflevering 24, 28, 31, 32 en 33 van het artikel ‘De race van ons leven’ [...]

Zonder subsidie en mèt opslag zullen de nieuwe wind- en zonneprojecten het komende decennium goedkoper zijn dan de operationele kosten van steenkool en kernenergie. Dat gaat de bedrijfstak totaal op zijn kop zetten. Dit zegt James Robo, elektriciteitsbaas van Florida, in aflevering 12-13 van het artikel ‘De race van ons leven’ in de rubriek Ontwrichting. [...]