De negen processen van verandering moeten we niet verwarren met technieken van verandering. Lees hierover aflevering 6 van het artikel ‘Zelf veranderen met klimaatbeterschap’ in de rubriek Ethiek. Ieder proces omvat een brede strategie die tal van technieken kan benutten. Er bestaan tientallen, zelfs honderden technieken die geschikt zijn voor ieder proces. Maar ook al [...]
De tweede wet van de thermodynamica (de entropiewet) heeft voor ons nogal wat consequenties. Deze wet regelt alle energie- en materiaaltransformaties in alle subsystemen van de ecosfeer, met inbegrip van de menselijke economie en dat betekent dat een almaar groeiende economie uiteindelijk zichzelf vernietigt: ze voedt zich met nuttige energie/materie die eerst door de natuur [...]
De tweede wet van de thermodynamica (de entropiewet) zegt: elke spontane verandering in een geïsoleerd systeem (een systeem dat geen energie of materie kan uitwisselen met zijn 'omgeving') verhoogt de entropie (willekeurigheid of wanorde) van het systeem; meer in het algemeen: bij elke materiële transformatie treedt er een onomkeerbare ontaarding op van bruikbare (hoogwaardige) energie/materie [...]
Op de lange termijn is voortgaande economische groei onmogelijk vanwege de tweede wet van de thermodynamica, de entropiewet. Dit komt aan de orde in aflevering 5 van het artikel ‘Ontkoppeling ontrafeld’ in de rubriek Economie. Hoe groter je economie, hoe hoger de kosten van de ontwaarding zijn die voortvloeien uit deze wet. Oneindige groei betekent [...]
Een stelletje redelijk pientere, uiterst sociale apen heeft zich toegang weten te verschaffen tot een wijnkelder vol fossiele energie en is daarmee 150 jaar lang aan de zwier geweest. De omstandigheden op het feest laten zich echter niet verenigen met de biofysische realiteit van de planeet. Dus loopt het feest zo'n beetje op zijn einde, [...]
Technologie is een uitdrukking van de beschikbare energie die we kunnen exploiteren. Wat we 'technologische vooruitgang' noemen, is doorgaans weinig anders dan de ontwikkeling van de kapitaalbasis om op een later moment een steeds grotere doorvoer van beschikbare energie mogelijk te maken. De meeste moderne technologische ontwikkelingen functioneren niet autonoom, maar worden aangedreven door ofwel [...]
Daartoe ‘gemachtigd’ door het statuut van Merton uit 1235 grendelden rijke Engelse elites de meenten af en verdrongen boeren stelselmatig van hun land. Dit gebeurde in een eeuwenlange, gewelddadige onteigeningscampagne. Zie hierover aflevering 9 van het artikel ‘Ontgroeien: een theorie van radicale overvloed’ in de rubriek Economie. Het Handvest van het Bos dat het volk [...]
Een stad produceert enorme hoeveelheden kapitaal. Dat kapitaal is niet plaatsgebonden, maar juist iets wat overal ingezet kan worden. Het kan dus ook weglekken. Kapitaaloverheveling kan arme gebieden in principe verlichting brengen maar bij gebrek aan dynamische steden geen blijvende ontwikkeling en voorspoed. Dit kan ontaarden in transacties van verval voor de steden die het [...]
Een stad produceert enorme hoeveelheden kapitaal. Dat kapitaal is niet plaatsgebonden, maar juist iets wat overal ingezet kan worden. Het kan dus ook weglekken. Kapitaaloverheveling kan arme gebieden in principe verlichting brengen maar bij gebrek aan dynamische steden geen blijvende ontwikkeling en voorspoed. Dit kan ontaarden in transacties van verval voor de steden die het [...]
Bedrijven die aanvankelijk in steden of stedelijke gebieden tot ontwikkeling kwamen, maar de vrijheid hebben verworven om deze broedplaatsen te verlaten en de sprong naar elders te nemen, brengen vestigingen naar afgelegen regio’s die zelf geen importvervangende steden hebben. Dit is het onderwerp van aflevering 8 en volgende van het vierde artikel van de serie [...]