Ten onder te boven

Catastrofe, creativiteit en de vernieuwing van de beschaving
Thomas Homer-Dixon

Onder het oppervlak van onze samenleving hopen zich vijf tektonische spanningen op:

• in de bevolkingsopbouw,
• de energievoorziening,
• het milieu,
• het klimaat en
• de economie.

Het is alsof we de toekomst tegemoet rijden als in een auto in dichte mist. De koplampen, onze beste voorspellingen, kunnen slechts een klein eindje in de nevelsluiers doordringen. Toch houden het gaspedaal diep ingedrukt, want we zijn vol zelfvertrouwen.
We kunnen doorrazen in de mist, maar ons ook nu al voorbereiden op hoe we een ontwrichting in ons voordeel kunnen benutten. We kunnen veranderingen die tot vernieuwing en meer veerkracht leiden, stimuleren door goed voorbereid, wendbaar en slim te zijn en door de vele waarschuwingssignalen te herkennen.

Homer‑Dixon: ‘Ik kom niet met kant en klare oplossingen, maar wil een gesprek aanzwengelen over waarom een vorm van ontwrichting steeds waarschijnlijker wordt, hoe we ervoor kunnen waken dat deze niet al te zeer uit de hand loopt en ons al te zeer verzwakt, en wat we kunnen doen om de mogelijkheden te benutten zodra deze zich voordoen. Als een ineenstorting ook zo zijn pluspunten heeft – en daar geloof ik heilig in –, dan zullen we samen aan de slag moeten om een hele reeks scenario’s te ontwikkelen en te onderzoeken wat ieder van ons in de gegeven situatie afzonderlijk en gezamenlijk kan ondernemen.’