De klokkromme is een grafiek met de vorm van een kerkklok die weergeeft hoe de winning van een grondstof eerst een louter stijgende lijn vertoont, totdat de winning niet groter meer kan worden, waarna deze onherroepelijk zal inzakken totdat er tenslotte geen winning meer mogelijk of haalbaar is. Dit verschijnsel wordt bij de aardoliewinning piekolie genoemd. U vindt een afbeelding van een klokkromme in aflevering 5 (en de Bentley curve in aflevering 7 en de logistische curve in aflevering 9) van het artikel ‘Piekolie’ in de rubriek Energie. De klokkromme is beroemd geworden door M. King Hubbert. Zie hierover aflevering 2 van het artikel ‘Grondstoffen’ in de rubriek Energie, aflevering 3 van het artikel ‘Olie’ en vanaf aflevering 2 van het artikel ‘Piekolie’ in de rubriek Energie. Concrete bronnen en cijfers vinden we in aflevering 16 van het artikel ‘De economie van piekolie’. En in aflevering 17 wordt het groeimodel bij een dalend energiesurplus besproken. Merk nog op dat voor het ineenstorten van systemen eerder het Seneca-effect geldt, waarbij de opgaande lijn wel wat wegheeft van die van de klokkromme, maar de val aan de rechterkant veel steiler naar omlaag is. De relatie tussen deze twee wordt behandeld in aflevering 28-37 van het artikel ‘Catastrofologie’ in de rubriek Ontwrichting.