Ontkoppeling komt in twee smaken: relatief en absoluut. Relatieve ontkoppeling wil zeggen dat het materiaal- en energieverbruik en de CO2-uitstoot wel toenemen, maar minder snel dan de economische groei. Absolute ontkoppeling houdt in dat het materiaal- en energieverbruik en de CO2-uitstoot bij een groeiende economie gelijk blijven of dalen. Wie kiest voor relatieve ontkoppeling houdt [...]
Daartoe ‘gemachtigd’ door het statuut van Merton uit 1235 grendelden rijke Engelse elites de meenten af en verdrongen boeren stelselmatig van hun land. Dit gebeurde in een eeuwenlange, gewelddadige onteigeningscampagne. Zie hierover aflevering 9 van het artikel ‘Ontgroeien: een theorie van radicale overvloed’ in de rubriek Economie. Het Handvest van het Bos dat het volk [...]
Bij naties werkt het systeem van terugkoppeling van de nationale munt(koers) niet goed omdat ze zelf geen aparte economische eenheden zijn, ook al doen we net alsof dat wel zo is en verzamelen we statistische informatie op basis van dat malle uitgangspunt. Naties hebben in hun economische grabbelton onder andere onderling verschillende stadseconomieën zitten die [...]
In aflevering 1 van het tweede artikel van de serie ‘Waar komt de economische groei vandaan?’ beschrijft Jane Jacobs de ontwikkeling van de stad Detroit om nog eens te laten zien hoe steden nederzettingen zijn waar veel nieuw werk aan ouder werk wordt toegevoegd en dat dit nieuwe werk de arbeidsdeling van de stad vermenigvuldigt [...]
Een saillant detail van de Nederlandse boekhouding van de lachgasuitstoot is dat er al jarenlang een enorme hoeveelheid lachgas ongemerkt de lucht in gaat. Dit berichtte de NRC op 22 mei 2019. Het Limburgse chemiebedrijf Anqore op het Limburgse chemische complex Chemelot heeft nooit gemeld dat het (omgerekend) 0,4 megaton aan CO2-equivalent (CO2e) uitstoot. Ze [...]
Het verzet in de hoedanigheid van diverse vormen van tegenbewegingen en de machtsstrijd van de laatste 50 jaar worden door Wallerstein behandeld in aflevering 26 en volgende van het artikel ‘Wereld-systeem in crisis’ in de rubriek Ontwrichting. Zie ook wereldrevolutie van 1968. Zie verder aflevering 22 en 26 van het artikel ‘Catastrofologie’ in de rubriek [...]
Als accumulatie het wezenskenmerk van het kapitalisme is, zegt Wallerstein in aflevering 3 en volgende van het artikel ‘Wereld-systeem in crisis’ in de rubriek Ontwrichting, dan behoeven producenten wel een (quasi-)monopolie (dat wil zeggen het monopolie van een kleine groep bedrijven). Slechts met een quasi-monopolie kunnen zij hun producten verkopen tegen prijzen die ver boven [...]
Een efficiënt stromingssysteem heeft de neiging een vorm van zichzelf opbrandende stuwkracht op te bouwen die autokatalyse wordt genoemd. Deze elimineert diversiteit naarmate ze het proces geleidelijk stroomlijnt. In het algemeen neigen steeds efficiënter systemen ertoe meer doelgericht en minder divers, en bijgevolg breekbaarder te worden. Autokatalyse komt aan de orde in aflevering 6 en [...]
Complexiteit toevoegen levert niet stap voor stap dezelfde meerwaarde op; er is juist sprake van afnemende meerwaarde. Tainter noemt dat – in aflevering 11 van het artikel ‘Kunnen we ontsnappen aan de energie-complexiteitsspiraal?’ in de rubriek Ontwrichting – het Principe van de minste weerstand. We kiezen bij problemen eerst voor de eenvoudige en doelmatige oplossingen. [...]
We maken momenteel de zesde grote periode van massa-extinctie door. De eerste vijf waren het gevolg van meteorieten en grootscheepse klimaatveranderingen als gevolg van de zon. Het zesde uitsterven veroorzaken we zelf. Zie daarover onder andere de cursieve stukje bij aflevering 24, 28, 31, 32 en 33 van het artikel ‘De race van ons leven’ [...]