Syndromen, het onderwerp van het artikel ‘Handel en bestuur’ in de rubriek Ethiek, kunnen als stelsel zo makkelijk worden aangetast of tot zelfontregelend systeem vervallen, dat er als breuk in sommige gevallen niet meer nodig is dan een werkwijze die aan het verkeerde syndroom ontleend is. Zo is, schrijft Jane Jacobs over de hoogtijdagen van [...]

Kredietspeculaties bij opkopingen zijn een Amerikaanse uitvinding. De bankiers bedachten een manier om een bedrijf te laten betalen voor zijn eigen verandering van eigenaar of beheerder, dus het te laten betalen om zichzelf over te laten nemen. Aanvankelijk is er meestal een oorlog aan de gang tussen bieders op een deel van de aandelen dat [...]

Laten we hier de twee syndromen van het artikel ‘Handel en bestuur’ in de rubriek Ethiek eens doornemen voor het communistische stelsel van de Sovjet-Unie. Eerst de wachtersvoorschriften. Te beginnen met vermijd handeldrijven. Dat stond formeel als een huis: wachters mochten niet zelf handelsvoordeel hebben van hun posities en hun macht. In feite gold dat [...]

Het mondiale project van de modernisering behelsde een gang van het Lokale naar het Globale. Het stond gelijk aan rijkdom, emancipatie, kennis en toegang tot een comfortabel leven; het was onweerstaanbaar, ook al moesten we het Lokale ervoor opgeven. Maar na verloop van tijd bleek de mondialisering steeds minder aantrekkelijk. Alleen was terugkeer naar het [...]

Volgens de behoeftenpiramide van Maslow moeten eerst de ‘tekortbehoeften’ bevredigd worden, voordat er ruimte is voor ‘groeibehoeften’. Gebeurt het eerste niet, dan is er weinig ruimte om aandacht te besteden aan zaken als de klimaatverandering. We staan er wat dat betreft steeds minder goed voor. Het is sappelen en onbehagen alom. Dan is het klimaat [...]

De moderne media hebben de idealen van vrijheid, gelijkheid en concurrentie universeel gemaakt, zegt Mishra. Je kunt nu in elke sloppenwijk dromen van het leven in Manhattan. Maar veiligheid, identiteit, gemeenschap en solidariteit staan op de tocht. In plaats daarvan krijgen de armen oorlog, etnische zuivering, het immense structurele geweld van onteigeningen en ontworteling en [...]

Veel rijkaards verbergen hun rijkdom. Het zit verstopt in Moneyland, dat tegelijk echt en virtueel is, een nieuw land dat onder al onze landen ligt en waar grenzen niet bestaan. Het gelijknamige boek van Oliver Bullough is een bron van informatie daarover. Het komt aan de orde in aflevering 21 tot 23 van het artikel [...]

Richard Dawkins toonde, na de reactie van Lovelock op de reactie vanuit de geochemie, vervolgens aan dat de regulatie van het klimaat en de gesteldheid (de compositie) van de aarde niet door organismen gereguleerd kan worden. Oftewel: Darwin en Gaia gaan op deze manier niet samen. Dat was een verklaring die Lovelock accepteerde. Maar, hemeltjelief, [...]

Als er leven is op Mars zullen de organismen de atmosfeer wel moeten gebruiken als bron van grondstoffen en als plek om afval kwijt te raken – de atmosfeer is immers het enige mobiele medium op Mars. De planeet blijkt dichtbij het chemisch evenwicht te zitten. Dus kan er geen uitbundig leven kan zijn. De Aarde [...]

De Noordpool warmt veel sneller op dan het gemiddelde voor de aarde. Dit leidt tot dramatisch verlies van zee-ijs. Dit wordt weergegeven door een figuur in aflevering 8 van het artikel ‘De aarde als complex systeem: ons verdronken land’ in de rubriek Ontwrichting. Bij volledig ijsverlies kan een positieve terugkoppeling het klimaat uit de hand [...]