Prof. Robert May wordt genoemd in de noot aan het einde van aflevering 25 van ‘Wat is ecologie’ serie 1 en in aflevering 14 van het artikel ‘Ons geldsysteem als netwerk van complexe stromen’ in de rubriek Ontwrichting. Ook beveelt hij het boek van Fred Pearce De laatste generatie uit de Paradigmaserie van harte aan. [...]
Het boek Geld en duurzaamheid uit de Paradigmaserie wijdt een deel van hoofdstuk 3 aan het vóórkomen van financiële rampen van de afgelopen halve eeuw. De auteurs maken onderscheid tussen banken-, staatsschulden- en monetaire crises. Ze komen ook aan de orde in aflevering 12-13 van het artikel ‘Ons geldsysteem als netwerk van complexe stromen’ in [...]
Het ontwerp van ons geldsysteem is het onderwerp van het artikel ‘Ons geldsysteem als netwerk van complexe stromen’ in de rubriek Ontwrichting. Het kritiseert (in aflevering 2-5) de gangbare economie omdat deze wetenschap de economie als een gesloten systeem behandelt, als een systeem dat (min of meer) los staat van de biosfeer en het sociale, [...]
Het het in aflevering 14 van het artikel 'Kunnen we ontsnappen aan de energie-complexiteitsspiraal' genoemde boek van David MacKay, Renewable Energy – without the hot air, kunt u hier downloaden: https://www.withouthotair.com/download.html. (David MacKay overleed in 2016.)
Angus Maddison (1926-2010, hoogleraar aan de Universiteit van Groningen) heeft een nauwgezette poging gedaan om het groeitempo van de totale mondiale economische productie over de afgelopen eeuwen te becijferen. Zie aflevering 5 van het artikel ‘Eindeloze exponentiële groei’ in de rubriek Ontwrichting. Van Bavel gebruikt in aflevering 23 van het artikel ‘Catastrofologie’ Maddisons cijfers voor [...]
Alle dynamische systemen gaan tenslotte ten onder, maar het mooie is dat ze het vaak zo lang uithouden. Ze hebben vier middelen om ontwrichting te voorkomen. Dat zijn bifurcaties, positieve terugkoppeling, negatieve terugkoppeling en noodmaatregelen. Je kunt tal van verschijnselen in allerlei variaties waarnemen, maar ze zijn steeds terug te brengen tot een van deze [...]
De basis van wat gangbare economen het multipliëreffect noemen is de export. Bij de stadseconomie van Jane Jacobs zijn er twee effecten: het export-multipliëreffect en het importvervangings-multipliëreffect. Deze twee specifieke werken heel anders dan die bij de gangbare economen. Zie ook vijf vormen van economische groei door de stad en expansie.
De machtsfunctie luidt: ‘Dat wat tien keer zo groot is, of tien keer zo geconcentreerd, komt ook min of meer tien keer zo weinig voor.’ Dit komt aan de orde in aflevering 14 van het artikel ‘De samenstelling van systemen’ in de rubriek Complexiteit. Zie ook laaghangend-fruit-principe.
Materie in systemen (altijd circulerend, wat maakt dat je het niet kwijtraakt) wordt behandeld in aflevering 4 van het artikel ‘De samenstelling van systemen’ in de rubriek Complexiteit. Het blijft terugkomen in de verdere afleveringen, met name bij ecosysteem, hefboom en doorstroming. De doorstroming van materie, energie en informatie komt ook aan de orde in aflevering 5 [...]
Karl Marx vatte arbeid op als het proces aan de hand waarvan grondstoffen worden omgevormd tot goederen met een gebruikswaarde, en arbeidskracht vatte hij op als het vermogen om arbeid te verrichten. Op de arbeidsmarkt, zo stelde hij, wordt geen arbeid verhandeld maar arbeidskracht. Marx maakte een onderscheid tussen de geldwaarde van de arbeidskracht (het [...]