In het artikel ‘Ecologie en klimaat in het licht van de vierde wet van de thermodynamica’ in de rubriek Ecologie wordt de ‘ontdekking’ van de vierde wet geschetst. Dit gebeurde vanuit de vraag: hoe kon de orde of negatieve entropie van het leven toenemen, ondanks de verwoestende kracht van entropie? De eerste die zich daarmee [...]

Op de Noord-Atlantische Oceaan is de visstand in vijfhonderd jaar mogelijk met 97 procent is afgenomen. Maar dit schokkende cijfer zegt ons niets. We leven met een soort lange-termijn-geheugenverlies. Vissers van nu hebben geen idee meer hoeveel vis er voorkwam in de tijd dat hun grootvader viste en die hadden geen idee hoe het was [...]

In het artikel ‘Corona-commentaar’ in de rubriek Ontwrichting leidt Gertjan Cobelens ons via de begrippen voorzorgsbeginsel, gelijktijdige systeemuitval door het oplopen van tektonische spanningen en multipliers naar het begrip overshoot (aflevering 1-3). Eerst propageert hij nog de toepassing van vreedzame co-existentie tussen mens en natuur, in plaats van met oorlogstaal te proberen complexe problemen in [...]

Wij hebben op basis van wat gezegd wordt onder het item rede allemaal de neiging om informatie die niet met onze opinie strookt te negeren– intelligentie speelt hierbij geen rol. Zie aflevering 27 van het artikel ‘Te laat – de hinder van kolossale barrières’ in de rubriek Ontwrichting. Volgens de neurowetenschap gaat het brein bij [...]

Waren we in het ‘gewone’ kapitalisme behalve arbeiders en burgers bovendien consumenten, nu zijn we ook de grondstof geworden voor de productie. Welkom in het nieuwe surveillancekapitalisme. Hierover gaan aflevering 17 tot 21 van het artikel ‘Te laat – de hinder van kolossale barrières’ in de rubriek Ontwrichting. In aflevering 17 lezen we dat gedragsdata [...]

Industrie is zowel een structuur als een dynamisch principe. Daarom is het industriesysteem meer dan de som der delen (de ondernemingen). De staat is er afhankelijk van, wat niet goed is voor het oplossen van problemen. De aard van wat je het kapitalistisch systeem van na de tweede wereldoorlog zou kunnen noemen, wordt beschreven in [...]

Jan Paul van Soest noemt drie wetmatigheden waarom van mooie voornemens om de klimaatverandering aan te pakken zo weinig terecht komt. Zie daarover aflevering 3 van het artikel ‘Te laat – de hinder van kolossale barrières’ in de rubriek Ontwrichting. Van hem zijn ook de vier bewijslijnen voor opwarming anno 2014.

In 2009 heeft een groep van eminente geleerden onder leiding van Johan Rockström (van het Stockholm Resilience Centre) uitgedokterd welke delen van het systeem aarde het meest beïnvloed worden door de mens en wat op die onderdelen de bijbehorende limieten van de menselijke activiteit zijn. Ze kwamen uit op negen planetaire grenzen die in een [...]

De Noordpool warmt veel sneller op dan het gemiddelde voor de aarde. Dit leidt tot dramatisch verlies van zee-ijs. Dit wordt weergegeven door een figuur in aflevering 8 van het artikel ‘De aarde als complex systeem: ons verdronken land’ in de rubriek Ontwrichting. Bij volledig ijsverlies kan een positieve terugkoppeling het klimaat uit de hand [...]

Het klimaat van 56 miljoen jaar geleden kan ons iets vertellen over de huidige opwarming. Joost Frieling en Appy Sluijs van Universiteit Utrecht vertellen over hun onderzoek hiernaar in aflevering 7 van het artikel ‘De aarde als complex systeem: ons verdronken land’ in de rubriek Ontwrichting. De wereldtemperatuur schoot toen met maar liefst 5 graden [...]