Als de economie van steden begint te stagneren, is er maar een remedie: nieuwe exporterende organisaties op de been helpen, liefst een heleboel. Maar in de praktijk gebeurt dat eigenlijk altijd op de verkeerde manier. Lees daarover aflevering 20 van het tweede artikel van de serie ‘Waar komt de economische groei vandaan?’ Zie voor alle [...]
Elke nederzetting die goed wordt in importvervanging wórdt een stad. Zo ook in de Middeleeuwen. In Europa ontstonden steden waar ze er eerst niet waren. Over de rol van kooplieden, de soorten gilden, de opkomst van de ambachten en de rol van steden als Venetië en Londen, leest u in aflevering 1 tot 6 van [...]
Martin Sommer, politiek commentator van de Volkskrant, stapelt in zijn column ‘Wat minder de aarde redden vanuit Den Haag, en wat meer de politiek’ (de Volkskrant van 5 juli 2019) frame op frame. Ik vat het hier samen. Sommer is tevreden dat het kabinet met ouderwetse coalitiepolitiek de scherpe kantjes van de transitie heeft gehaald. [...]
De oceanische transportband wordt behandeld in aflevering 6 van het artikel ‘De aarde als complex systeem: ons verdronken land’, serie 2 over het klimaat. Het is gebaseerd op het paradigmaboek De laatste generatie. Fred Pearce begint dit boek met een voorwoord met de titel ‘De schoorsteen’. Dat gaat zo: Ze noemen het ‘de schoorsteen’. Het [...]
De bekende functies van ons kapitalistische geld zijn: (1) een middel of medium van circulatie, oftewel een rekeneenheid; (2) één enkele maatstaf voor de economische waarden van alle uiteenlopende marktgoederen, oftewel een betaal- of ruilmiddel; (3) oppotmiddel van waarde, oftewel een spaarmiddel. Als spaarmiddel verlamt geld de functie van betaalmiddel, want waar de betaalfunctie de [...]
Wallerstein schrijft in aflevering 33 (en 34) van het artikel ‘Wereld-systeem in crisis’ in de rubriek Ontwrichting over het ontstaan van de zogenaamde schuldencrisis. Deze werd algemeen bekend met het faillissement van Mexico in 1982. Maar het begon echter al met het bijna-faillissement van Polen in 1980. Harvey schrijft hierover in aflevering 20 van het [...]
Creatieve vernietiging is een proces van voortdurende innovatie, waarbij succesvolle toepassingen van nieuwe technieken de oude vernietigen. Dit was de visie van Joseph Schumpeter. In een nooit eindigend proces van opkomst en ondergang worden oude bedrijven vernietigd door nieuwe. Lees over Schumpeter op Wikipedia. Waardevernietiging à la Schumpeter komt ook aan de orde in aflevering [...]
Schaalvergroting en spreiding als aspecten van exponentiële groei komen aan de orde in aflevering 12 en 13 van het artikel ‘De verhouding van het kapitalisme tot de natuur’ in de rubriek Ontwrichting.
De spektakelmaatschappij à la Guy Debord en haar onstoffelijke consumptie (maar vaak heel stoffelijke productie) komt aan de orde in aflevering 16 (en 18) van het artikel ‘Eindeloze exponentiële groei’ in de rubriek Ontwrichting. (Het gelijknamige boek is uitgegeven door uitgeverij IJzer.) Zie ook consumentisme.
Structurele differentiatie wordt behandeld door Joseph Tainter in aflevering 2-3 van het artikel ‘Kunnen we ontsnappen aan de energie-complexiteitsspiraal?’ in de rubriek Ontwrichting.