Men kan de verschillende stappen in de voedselketen indelen als zogenaamde voedselniveaus: Producenten: voornamelijk de groene planten. Deze vangen de zonne-energie op en zetten die om in chemische energie, opgeslagen in het plantenweefsel, het organisch materiaal (fotosynthese). Primaire consumenten: planteneters of herbivoren, die zich direct met groene planten voeden. Secundaire consumenten: vleeseters of carnivoren, die [...]
Alle soorten planten worden door de een of andere diersoort gegeten. Veel van deze planteneters worden op hun beurt weer door andere dieren opgegeten, enz. We zouden deze voedselrelaties door pijltjes kunnen weergeven. Bijvoorbeeld: eikenbladeren → vlinderrupsen → koolmees → sperwer. Er is sprake van een voedselketen. Het probleem met dit schema is dat het [...]
Het verschijnsel ‘exponentiële groei’ komt op heel wat plaatsen op deze website aan de orde, vooral in de inleiding bij de rubriek Economie: ‘Biofysische grenzen: exponentiële groei’. Ik geef hier eerst als de belangrijkste vormen: de groei als fatale contradictie en als ecologische functie met een korte omschrijving, en dan nog een aantal specifieke plaatsen. [...]
Het principe van maximaal vermogen is een ecologisch principe dat ook wel de vierde wet van de thermodynamica wordt genoemd. Het stelt dat de ontwikkeling van een ecosysteem berust op een uitruil (of compromis) tussen efficiëntie en snelheid, en dat die uitruil de basis vormt van het maximaal vermogen per eenheid tijd. Die uitruil kom [...]
Vertragingen zijn overal. Elk fonds is er een. De meeste stromen kennen vertragingen – met versturen, begrijpen, verwerken, volgroeien. Wanneer er grote vertragingen in terugkoppelingen zitten, is een vooruitziende blik essentieel. Pas reageren als een probleem de kop op steekt, doet ons belangrijke mogelijkheden missen om een probleem op te lossen. Zie aflevering 20 van [...]
De vooruitziende blik wordt indirect omschreven in de afleveringen 7 en 8 van de Inleiding bij deze website (links bovenin). In het artikel ‘Dit is niet de toekomst die we besteld hebben’ in de rubriek Ethiek worden veel psychologische kenmerken beschreven die ons juist afhouden van een vooruitziende blik, alhoewel aan het einde van aflevering [...]
Als positieve terugkoppeling onstabiele of anderszins destructieve toestanden versterkt is er sprake van vicieuze cirkels. Vicieuze cirkels zijn doodlopende paden, omdat ze de zaken alleen maar erger maken. Maar het is niet altijd gemakkelijk te doorzien dat dat het geval is. Dichtslibbende autowegen geven ongemak en ergernis. De boodschap is: het wegenstelsel wordt te zwaar [...]
Alle soorten planten worden door de een of andere diersoort gegeten. Veel van deze planteneters worden op hun beurt weer door andere dieren opgegeten, enz. We zouden deze voedselrelaties door pijltjes kunnen weergeven. Bijvoorbeeld: eikenbladeren → vlinderrupsen → koolmees → sperwer. Er is sprake van een voedselketen. Het probleem met dit schema is dat het [...]