In aflevering 26-29 van het tweede artikel ‘Planten en boeren, met hun drang’ in de rubriek Ecologie wordt geprobeerd om de meer theoretische principes van het begin van het eerste en het eind van het tweede artikel op de praktische thematiek van het besprokene te betrekken. Zie ook planten en boeren, het artikel in het kort.

Achtereenvolgens gaat het eerst over de fotosynthese, biomassa-expansie, uitrusting, en informatie. Wat werkt voor het leven wordt goedgekeurd. In de landbouw werkt andere informatie door. De aandacht is verschoven van een natuur die centraal stond (wat de permacultuur probeert terug te brengen) naar winstbejag. De agro-ecologie probeert die neiging te bedwingen, opdat er geen nieuw paradigma hoeft te komen. Maar het is zeer de vraag of dat de schaduw van het archetype van de oermoeder (het winstbejag) kan bedwingen (aflevering 27). Veel boeren zijn er door aangestoken.

Is in de natuur de drang tot leven de leidraad, in de landbouw is dat zoveel mogelijk productie – en dat in dezelfde arena. Dat botst. Er is bovendien sprake van een positieve terugkoppeling in de landbouw. De landbouw haalt alle rek uit het systeem. We zagen dat bij Monbiot en ook bij Lent (aflevering 24).

In aflevering 28 wordt een vergelijking gemaakt met het kapitalisme als systeem. In de natuur werkt het gebrek aan leiding prima, bij het kapitalisme en ons huidige superorganisme werkt het averechts. In de natuur vind je overtolligheid en een grote variatie. Het is een weerbaar systeem. Successie kan daarin heel goed gedijen, met conservatisme (bijvoorbeeld vasthouden aan wat werkt bij de fotosynthese), modulariteit (vrijheid voor de samenstellende delen) en evolueerbaarheid (juist aanpassing).

De landbouw profiteert van de levensdrang van de planten. De boer(in) hoeft er slechts de successie een heel eind voor terug te snoeien. Dan overtreft de fotosynthese de ademhaling en kan er geoogst worden. Die drang van de boer staat nu wel ter discussie, maar de algemene drang tot ‘verbeteren’ is eigen aan alle mensen. En bij Joseph Tainter zien we dat het moeilijk is om te ontsnappen uit de spiraal die dat oplevert. Zijn er dan toch geen alternatieven? Ook daar kunnen de principes ons helpen een weg te vinden. Daarover gaat het in aflevering 29.