Het vijfde artikel in de klimaatreeks ‘Kroniek van een aangekondigde zelfmoord’ heeft als titel ‘Weten, doen, hopen – actie en grondhoudingen’. In aflevering 1 wordt de inhoud ervan in het kort weergegeven. Deze weergave wordt hier (in de ik-vorm) gekopieerd:

Ik begin met terug te halen hoe het klimaat en het neoliberalisme er momenteel voor staat (respectievelijk aflevering 2 tot 4 en aflevering 5 tot 8). Bij het klimaat bekijk ik de vijf gevaarlijkste kantelpunten. En bij het neoliberalisme haal ik ook de behoeftenpiramide van Maslow aan omdat ik denk dat we tegenwoordig de onderste lagen van de piramide ingeperst worden, wat weer gevolgen heeft voor de ruimte die we hebben om ons met de klimaatproblematiek bezig te houden.

Dan ga ik over op de visie van de Franse filosoof Bruno Latour (aflevering 9 tot 11). Hij meent dat – nu duidelijk is dat de globalisering geen toekomst heeft – het Aardse zichzelf op het toneel heeft gezet en zich tegen ons keert. Het is alsof we in een vliegtuig op weg van het Lokale naar het Globale ontdekken dat we nergens kunnen landen.

Vervolgens stap ik, in verband met de vooruitziende blik, over op de ‘drie filters’ van Garrett Hardin (aflevering 12 en 13). Het gaat er daar om dat we de vraag ‘en wat dan?’ veel te weinig stellen. Hier, en op Ecopdia, komt ook de frustrerende uitwerking van het eco-modernistische gedachtengoed ter sprake.

Ik hanteer op 4eco de indeling in ‘Wat moeten we weten, wat kunnen we doen, wat mogen we hopen?’ De afleveringen 2-13 vallen (net als artikel 4) onder de vraag ‘Wat moeten we weten?’ Hierna gaat het over ‘Wat kunnen we doen?’ Dit begint met de consequenties van het accepteren van het beschikbare koolstofbudget en stelt dan de vraag of een beter milieu wel bij jezelf begint (aflevering 14 tot 17). Daarna wordt het ‘Deep’ en ‘Dark’.

Eerst komt ‘deep adaptation’ van de Engelse duurzaamheidsprofessor Jem Bendell. Hij voorspelt een crisis binnen tien jaar en vraagt zich daarbij ook af: ‘Wat kunnen we doen?’ (aflevering 18 tot 24), Eerst gaat het nog over de vraag of de catastrofe echt zo dichtbij is. Vervolgens komen onze reacties aan bod hoe we een vruchtbaar gesprek hierover afwijzen, en welke houdingen tegenover deze crisisverwachting zoal mogelijk zijn.

Dan gaan we over naar het ‘Dark Mountain Project’ van de gewezen Engelse milieu-activist Paul Kingsnorth. Ook dit project is bedoeld om mensen een onderling platform te bieden. Maar de hoofdmoot van dit deel is het persoonlijke verhaal van de grondhouding van Kingsnorth (aflevering 26 tot 29).

Via onze ‘fundamentele kijk op de wereld’ (aflevering 30) zijn we ten slotte aangekomen bij de vraag ‘Wat mogen we hopen?’ Ik ontleen dit gedeelte aan het werk van de Canadese sociale wetenschapper Thomas Homer-Dixon die er een heel boek over schreef: Commanding Hope. We vinden een antwoord op een onverwachte plek: in het boek In de ban van de ring en de queeste om de ring van macht te vernietigen voordat het kwaad hem in handen krijgt. Daar leren we wat ‘actieve hoop’ vermag (aflevering 31 tot 34).