Karl Marx vatte arbeid op als het proces aan de hand waarvan grondstoffen worden omgevormd tot goederen met een gebruikswaarde, en arbeidskracht vatte hij op als het vermogen om arbeid te verrichten. Op de arbeidsmarkt, zo stelde hij, wordt geen arbeid verhandeld maar arbeidskracht. Marx maakte een onderscheid tussen de geldwaarde van de arbeidskracht (het [...]

De winning/reserves-ratio (W/R-ratio) is een verhouding die weergeeft hoeveel jaren we, bij het húidige winningsniveau, nog over een bepaalde grondstof kunnen beschikken. Zie verder in aflevering 3 van het artikel ‘Grondstoffen’ in de rubriek Energie. De winning/reserves-ratio versluiert dat de kosten van het vinden van nieuwe minerale grondstoffenvoorraden enorm zijn gestegen. Die kosten zijn nu [...]

De wet van Kooijman geeft de regels die horen bij het basisoverzicht van de processen die er in levende organismen toe doen, dat we vinden in de figuur in aflevering 13-16 van het artikel ‘De aarde leeft!’ in de rubriek Ecologie. De kern van de zaak is dat de reservoirs en stromen van energie in [...]

De analytische methode van Descartes leidde in het heliocentrisch-modernistische wereldbeeld tot een versnippering van ons beeld van de werkelijkheid.We staan nu met één been in het symbiotisch wereldbeeld, dat dit heliocentrisch wereldbeeld opvolgt (dat eerder weer het geocentrisme verdrong). Hierover lezen we in aflevering 3-6 van het artikel ‘De aarde leeft!’ in de rubriek Ecologie. [...]

Peter Westbroek gebruikt in zijn boek De ontdekking van de aarde: het grote verhaal van een kleine planeet het begrip werkelijkheid zonder dit duidelijk te definiëren. Wel gebruikt hij het gedachtegoed van de Franse filosoof Edgar Morin om er invulling aan te geven. Dat gaat als volgt: De relaties tussen zaken die op elkaar inwerken, [...]

Alle ongeveer veertig chemische elementen die in organismen aanwezig zijn, komen in verschillende mate in het niet-levende deel van de aardkorst voor. Ze zijn onontbeerlijk voor het leven. Organismen bevatten relatief meer zuurstof, koolstof, waterstof en stikstof dan de dode (anorganische) aardkorst, maar minder kalium, natrium, ijzer en silicium. Al deze elementen volgen geologische kringlopen [...]

Natuurlijke processen zijn onderhevig aan een basaal ecologische principe dat de wet van het minimum wordt genoemd. De factor die het geringst aanwezig is bepaalt de uitkomst. Wil je bijvoorbeeld graan verbouwen, dan heb je daar onder meer grond, zaad, meststoffen, water en arbeid voor nodig. Niet alleen moeten al deze productiefactoren aanwezig zijn om [...]

De wetten van de thermodynamica zijn fundamentele natuurwetten waartegen verzet zinloos is. Ze garanderen dat de 'verovering' van de natuur door de mens per definitie een pyrrusoverwinning is. Zie eerste hoofdwet van de thermodynamica en tweede hoofdwet van de thermodynamica, entropie en het principe van maximaal vermogen. Zie verder ook energie, vermogen, concentratiegraad van energie, [...]

Marx bespreekt onder de noemer warenfetisjisme de ‘mysterieuze’ eigenschappen die de producten van menselijke arbeid onder het kapitalisme krijgen. Dit is bij Marx het verschijnsel dat, in een markteconomie, relaties tussen mensen onderling zich voordoen als relaties tussen mensen en dingen, namelijk tussen mensen en koopwaar. De sociale relaties zitten achter de verkochte waar en [...]

Warengeld is een van de vormen die geld kan aannemen. Zie onder geld(functies).